اهمیت برنامه ریزی برای کنکور

کمتر کسی هست که از اهمیت برنامه ریزی برای کنکور چیزی ندونه، خیلی از داوطلبان این موضوع رو میدونن اما نمیتونن برنامه ریزی مناسب و اصولی برای خودشون داشته باشن به همین خاطر بیشتر روزها رو تو سردرگمی و آشفتگی سپری میکنن. اگر خواهان موفقیت در کنکور هستید حتما باید یک برنامه منسجم و خوب برای خودتون تنظیم کنید. یک برنامه ریزی صحیح باید یکسری ویژگی ها رو داشته باشه که این ویژگی ها شامل موارد زیر میشه :
1) اختصاصی بودن برای هر فرد: شما توی این دنیا منحصر به فرد هستین و کسی دیگه ای نیست که عینا اهداف و خصوصیات شما رو داشته باشه، بنابراین یک برنامه ریزی صحیح باید بر اساس خصوصیات جسمی و روحی شما تنظیم بشه.
2) انعطاف پذیری: برای هر فردی ممکنه در طول روز یکسری اتفاقات غیر منتظره (مثل اومدن مهمون) بیفته که اجازه نده طبق برنامه ریزی پیش بره اما نباید این اتفاقات باعث تغییرات عمده در برنامه ریزی شما بشه. حتما توی برنامتون ساعات و روزهایی رو برای جبران ساعت هایی که در اثر موارد غیر قابل پیش بینی از دست رفته قرار بدید.
3) در نظر قرار دادن اهداف: اینکه هدف شما برای شرکت در کنکور قبولی در چه رشته ای هست در برنامه ریزی خیلی اهمیت داره، چونکه قبولی در رشته های دانشگاهی مختلف رتبه و درصد های متفاوتی رو میطلبه. طبیعی هست که برای رسیدن به درصد و رتبه های خوب باید ساعات مطالعه بیشتری در طول روز داشته باشید و این ساعات رو در برنامه ریزی تون بگنجونید. مثلا داوطلبی که هدفش قبولی در پزشکیه با دو تا سه ساعت مطالعه در روز امیدی به دستیابی به هدفش نیست چون باید بیشتر از این ها مطالعه کنه.
4) سادگی و انجام پذیری: حتما توصیه میکنم برنامه ای واسه خودتون تهیه کنید که بتونید اجرا کنید. خیلی دیدم دانش آموزهایی رو که در اوایل جوگیر میشن و یه برنامه فضایی رو واسه خودشون تنظیم میکنن! نهایتش هم برنامه رو نمیتونن اجرا کنن و بی انگیزه میشن (روز از نو روزی از نو). توجه کنید که برنامه نباید فراتر از حد توان شما باشه، وقتی میانگین مطالعه روزانتون ۳ ساعته برای ۱۰ ساعت برنامه ریزی نکنید. شما باید قدم به قدم ساعت مطالعتون رو افزایش بدید.
5) تنوع: بارها داوطلبانی مشاهده شدن که ۶-۵ ساعت رو پشت سرهم صرف مطالعه یک درس خاص کردن، خب این روش درست نیست که در طول روز یک درس خاص رو مطالعه کنید و روز بعد یک درس دیگه رو. حتما تو برنامتون تنوع رو رعایت کنید، دروس اختصاصی رو در کنار عمومی در برنامه هر روزتون بگنجونید. این کار باعث میشه ک شما از مطالعه یک درس خاص در طول رو زده نشید.
6) قابل ارزیابی بودن: برنامه شما باید میزان پیشرفت و پسرفتتون رو بهتون نشون بده، یعنی باید بدونید تو انجام چه کارهایی و مطالعه چه درس هایی موفق بودید و یا ضعف داشتید. این ویژگی باعث میشه شما نقاط ضعفتون رو بشناسید و در برنامه ریزی های بعدتون برطرفش کنید.
مکتوب بودن: حتما برنامه خودتون رو در دفترچه ای ثبت کنید.

خب حالا چطور برنامه ریزی کنیم؟
برنامه ریزی کنکور در دو گام با زبانی ساده:
گام اول : برای برداشتن اولین قدم باید جواب یکسری از سوال هارو بدونی : ساعت مطالعه روزانه و هفتگی رو میدونی چقدره؟ میدونی چند ساعت میخوابی؟ میدونی چقدر زمان صرف سرگرمی (تلویزیون، شبکه های اجتماعی و تفریح با دوستان و…) میکنی؟ به طور کل باید بدونی که در طول روز چقدر زمان صرف کارهای مختلف میکنی، اگر جواب سوالات بالا رو میدونی قدم اول رو برداشتی، اگر هم که نه بهت توصیه میکنم چند روزی بدون اینکه برنامه ریزی کنی به ثبت کردن تاریخ و مدت زمان کارهایی که در طول روز انجام میدی بپردازی. برای مثال اینطور ثبت کن : ۱۲ شب تا ۷ صبح خوابیدم، ۸ تا ۸:۳۰ صبحانه خوردم، ۹ تا ۱۱ ریاضی خوندم، ۲ تا ۵ تلویزیون تماشا کردم، ۶ تا ۸ ادبیات خوندم و الی آخر. حالا بعد چند روز از عادت‌های خودت خبر داری و میدونی که به طور میانگین چند ساعت در روز درس می‌خونی و چه‌ قدر از وقتت رو به کارهای دیگه اختصاص میدی. تمام این‌ها رو به صورت مکتوب در دفترچه‌ی خودت داری. این کار باعث میشه دقیقا بدونی در چه زمانی مشغول چه کاری هستی تا کمک کنه یک برنامه ریزی صحیح برای خودت داشت باشی.
گام دوم : برنامه ریزی شامل مراحل ماهانه، هفتگی و روزانه هست. یکی از خصوصیات برنامه ریزی اصولی حرکت از مقیاس های بزرگ به مقیاس های کوچیکه. برنامه ریزی ماهانه به این صورته که مباحث و دروسی رو که در طول یک ماه میخواید مطالعه کنید رو مشخص کنید مثلا چه فصل هایی از کتاب زیست و چه مباحثی از ریاضی و… باید بخونید. بهتره که حجم مطالعه رو هم مشخص کنید (مثلا ۸۰ صفحه ادبیات از صفحه فلان تا فلان). حالا برای برنامه ریزی هفتگی از حجم مطالعاتی و مباحثی که در برنامه ماهانه مشخص کردید کمک بگیرید، مثلا برای این هفته ۲۰ صفحه از اون ۸۰ صفحه ای که مشخص کردید و یا یک مبحث از مباحث مشخص شده کتاب ریاضی رو بخونید. کوچکترین مقیاس برنامه ریزی کنکور به صورت روزانه هست، حالا مباحث و حجم مطالعاتی برنامه هفتگی رو در روزهای هفته پخش کنید. مثلا برای خودتون تعیین کنید که روز شنبه از ساعت ۱۸ تا ۲۰ از صفحه ۳۴ تا ۴۲ فلان کتاب یا نصف یک مبحث ریاضی رو مطالعه کنید و تست هاشو کار کنید.
البته خیلی از داوطلبا چون آزمون آزمایشی شرکت میکنن با برنامه این آزمون ها پیش میرن و چندان نیاز به برنامه ریزی بلند مدت ندارن. معمولا آزمون های آزمایشی هر دو هفته و سه هفته یکبار برگزار میشه، بنابراین اینجا بیشتر باید به برنامه ریزی هفتگی و روزانه اهمیت بدید.

توصیه های مهم در برنامه ریزی کنکور:
•    بلند پروازی نکنید برنامه رو بیش از حد توانتون تنظیم نکنید، واقع بین باشید.
•    مباحث پیچیده و سخت رو زمانی مطالعه کنید که کارایی و توان ذهنی بیشتری دارید.
•    حتما حتما در برنامه یک روز درس های متفاوتی رو قرار بدید و تنها یک درس خاص رو مطالعه نکنید.
•    تک برنامه ای باشید، از آشفته کردن ذهنتون با چند برنامه ای بودن و برنامه های درهم و نامنظم خودداری کنید.
•    تا حد ممکن تعداد تست هایی که قراره در یک هفته کار کنید رو هم مشخص کنید تا بتونید برای تست ها هم برنامه ریزی کنید.
•    بعد از ۴۵ دقیقه تا یک ساعت مطالعه بی وقفه حتما استرحت کوتاهی در حد ۱۵-۱۰ دقیقه داشته باشید. البته میتونید هر ۱۵ دقیقه مطالعه هم استراحتی در حد ۲-۱ دقیقه داشته باشید.
•    توجه کنید که در طول هفته تمام دروس اختصاصی و عمومی در برنامه ریزی باید جا داشته باشن و همراه مطالعه زمانی رو هم برای تست زدن در نظر بگیرید. اینجوری نباشه که یک هفته فقط مطالعه کنید و یک هفته فقط تست بزنید.
•    برای خواب و استراحت و تفریحات هم برنامه ریزی داشته باشید، خوب خوابیدن برای تمرکز و هوشیاری کامل لازمه پس حتما ۸-۶ ساعت خواب شب داشته باشید. برای تفریح کردنم زمانی رو در نظر بگیرید مثلا آخر هفته ها یک نصفه روز رو به خوش گذرونی با دوستاتون بپردازید، اما نباید این تفریحات شمارو از مسیر مطالعاتی دور کنه، حتما کنترلش کنید.
•    برنامتون رو بر اساس ضرایب دروس در کنکور بچینید و ساعات بیشتری به دروسی که ضرایب بیشتری دارن اختصاص بدید. مثلا در رشته تجربی دروسی مثل زیست و شیمی ضریب بیشتری دارن پس ساعت های بیشتری نسبت به بقیه درس ها بهشون اختصاص داده میشه. البته از نقاط ضعفتون در بعضی درس ها نگذرید و سعی کنید زمان مطالعه ای بیشتر براش در نظر بگیرید تا بتونید این ضعفتون رو برطرف کنید.
•    سعی کنید درس‌ هایی رو که انتخاب می‌کنید با هم تفاوت داشته باشن مثلا اگر اول ریاضی خوندید بعد از اون به سراغ فیزیک نرید. بهتره از درس‌های عمومی یا اختصاصی مثل زیست به عنوان درس بعدی انتخاب کنید.
•    در روزهای مدرسه میتونید ۴ تا ۶ ساعت مطالعه داشته باشید سعی کنید دروسی رو مطالعه کنید که در اون روز تدریس شده اینطوری قدرت تسلط و تثبیت بهتری پیدا میکنید. در روزهای تعطیل ۱۰ تا ۱۲ ساعت میتونید درس بخونید. اینجوری حدودا در کمترین حالت ۴۰ ساعت و در بیشترین حالت ۵۴ ساعت مطالعه هفتگی دارید.
•    اگر در برنامه ریزی تون زمانی که برای مطالعه مباحث و تست زنی در نظر گرفتید بیشتر از حد مطالعه روزانتون هست در این صورت زمان کم میارید. برای رفع این حالت میتونید از حجم تست زنی کم کنید و یا مباحث کم اهمیت رو کنار بزارید.
•    اگر تازه واسه کنکور شروع کردید و به مطالعه عادت ندارید، از ساعات مطالعه کمتر که توانشو دارید و خسته نمیشید شروع کنید. مثلا اگر توانایی شما ۴-۳ ساعت مطالعه در روز هست، برنامه ریزی ۱۲ ساعت مطالعه در روز برای خودتون تنظیم نکنید! ما شما رو از این کار بر حذر می داریم! چون با اینکار در نهایت شاهد افت انگیزه و خستگی مطالعاتی شما هستیم که اصلا خوب نیست. افزایش ساعت مطالعه روندی تدریجی داره اگر روزانه شما فقط ۱۵ دقیقه به درس خوندنتون اضافه کنید در پایان هفته ۱٫۵ ساعت به ساعت مطالعه روزانه تون اضافه کردید. اینطوری توانایی درس خوندنتون به مرور افزایش پیدا میکنه و در عرض چند هفته به ساعت مطالعه مطلوبی می رسید.
•    برای جبران عقب موندگی هاتون حتما ساعت های خالی رو در برنامه روزانه و هفتگی تون در نظر بگیرید تا اگر نرسیدید مبحثی رو تموم کنید حتما توی اون ساعات جبران کنید. البته توجه کنید که نباید این موضوع تبدیل به یک عادت بشه، اولویت با اجرای برنامه اصلی هست.
•    تعادل بین مطالعه دروس عمومی و اختصاصی رو رعایت کنید. زمان بیشتری (۷۰ درصد) برای دروس اختصاصی در نظر بگیرید و زمان کمتر (۳۰ درصد) برای دروس عمومی مطلوب به حساب میاد.
•    حتما در پایان هفته تحلیلی از عملکردتون داشته باشید تا ضعف هاتون رو بشناسید و برطرف کنید. و با توجه به برنامه این هفته تون برنامه ای برای هفته بعدتون تنظیم کنید.
برنامه ریزی برای مطالعه و آمادگی برای کنکور تا حد زیادی از سردرگمی داوطلبان در مسیر آماده سازی کنکور می کاهد. همینطور برنامه ریزی برای کنکور کمک می کند که داوطلبان با آرامش خاطر بیشتر و آسوده تر برای کنکور خود را آماده کنند.